Bài thuốc ma hoàng thang đơn giản mà hiệu quả

Ma hoàng thang là một loại thảo dược quý được chia làm ba loài là mộc tặc ma hoàng, thảo ma hoàng và trung ma hoàng, thường mọc hoang dại nhiều ở Trung Quốc. Có công dụng giảm ho, long đờm, điều trị hen phế quản hoặc viêm phế quản.

Mô Tả ngắn về ma hoàng thang

Tên gọi, danh pháp

Tên Tiếng Việt: Ma hoàng, hay còn có một số tên gọi khác là Ty diêm, Ty tướng, Long sa, Xích căn, Đậu nị thảo, Cẩu cốt. 

Tên khoa học của ma hoàng: Ephedra equisetina Bge, Ephedra sinica Stapf và Ephedra intermedia Scherenk

Vị thuốc ma hoàng thang

Đặc điểm tự nhiên

Thảo ma hoàng là loại cây mọc thẳng đứng có chiều cao từ 30 - 70cm, thân cây có nhiều đốt, mỗi một đốt dài khoảng 3 - 6cm, trên có rãnh dọc. Lá của Thảo ma hoàng mọc vòng hoặc mọc đối từng 3 lá một, thoái hoá thành vỏ nhỏ, phía trên có màu tro trắng, phía dưới lá có màu hồng nâu, đầu lá nhọn và cong, cành hoa cái ít hơn hoa đực (4 - 5 đôi), hoa đực hoa cái không chung một cành, quả thịt màu đỏ giống như quả nho. Vì cây ma hoàng hay mọc ở bờ biển cho nên người châu Âu gọi ma hoàng là loại nho biển (Raisin de mer) vì cây hay mọc ở bờ biển và hạt hơi thò ra.

Mộc tặc ma hoàng là một dạng cây bụi nhỏ, chiều cao khoảng 2m, thân cành cứng hơn so với thảo ma hoàng, có màu xanh xám hay hơi phấn trắng, đốt ngắn hơn, chiều dài từ 1 - 3cm, lá dài 2mm màu tía. Hoa đực và hoa cái không nằm trên một cành, quả hình cầu, hạt không thò ra giống như thảo ma hoàng.

Để có thể phân biệt hoa loài thảo ma hoàng và mộc tặc ma hoàng chúng ta dựa vào chiều dài của đốt như sau: Mộc tặc ma hoàng có đốt ngắn hơn (khoảng 1 - 3 cm), hạt không thò ra ngoài còn đối với thảo ma hoàng đốt dài hơn khoảng 3 - 6cm, hạt thò ra.

Còn có một loài khác là trung ma hoàng có đốt dài như thảo ma hoàng, nhưng lại có đường kính cành dài khoảng 2mm, còn đường kính thảo ma hoàng chỉ dài tầm 1,5 - 2mm.

Phân bố, thu hái, chế biến

Ma hoàng thang phân bố ở đâu?

Hiện nay, ma hoàng dược liệu chưa được trồng ở nước ta, chủ yếu được nhập khẩu từ Trung Quốc. Ma hoàng Trung Quốc đánh giá là tốt và hiệu quả nhất trên thế giới vì chứa nhiều hoạt chất trị bệnh. Ma hoàng chủ yếu mọc hoang dại nhiều ở vùng Hoa Bắc, Tây Bắc Trung Quốc. Có 3 loài ma hoàng nhưng phổ biến nhất chính là thảo ma hoàng, sau đó đến mộc tặc ma hoàng được dùng trong nước và đem đi xuất khẩu, còn trung ma hoàng thường không xuất khẩu.

Ma hoàng được thu hoạch vào mùa thu, khi nghiên cứu định lượng hoạt chất cũng vào mùa thu cho chất lượng tới 100%, nhưng nếu chiết hoạt chất vào mùa xuân chỉ còn 25 - 30%, nếu thu hoạch vào mùa đông thì lượng hoạt chất giảm xuống còn 50% so với thu hoạch vào mùa thu.

Trong bộ sách thuốc cổ nhất của Trung Quốc (có tên gọi là Thần nông bản thảo), người ta cũng đã hướng dẫn ma hoàng dược liệu nên thu hái vào tiết lập thu, khi thân cây còn hơi xanh, bỏ quả và các mấu. Hiện nay, y học hiện đại cũng chứng minh kinh nghiệm thu hoạch trên là đúng có thể thu được toàn bộ hoạt chất. Đốt và quả hầu như không có chất alkaloid, nếu như cây già thì lượng hoạt chất đã hết, thường sử dụng làm thức ăn cho gia súc.

Bộ phận sử dụng

Bộ phận được sử dụng của cây ma hoàng là toàn cây bỏ đốt và rễ.

Thành phần hóa học của ma hoàng thang

Ma hoàng có chứa ephedrin. Trong ma hoàng đã chiết được các hoạt chất chủ yếu sau đây: Ephedrin hay 1- ephedrin (C10H15NO), d-N-methyl ephedrin C11H17NO, d-pseudoephedrin (C10H15NO), d. nor-ephedrin C9H13NO, 1-N-methyl ephedrin (C11H17NO), L-nor-ephedrin C9H13NO, trong đó ephedrin chiếm tỷ lệ cao nhất và tỷ lệ ephedrin khác của các loài ma hoàng là: E. equisetina 1,754% 85 - 90%, E. sinica 1,315% 80 - 85%, E. intermedia 1,155% 40 - 46% và E. gerardiana 1,65-1,70% 70-80%.

Công dụng chính của ma hoàng thang

Ma hoàng thang phân bố ở đâu?

Theo y học cổ truyền

Theo Đông y, ma hoàng có vị cay đắng, thuộc tính ôn, đi vào 04 kinh tâm, phế, bàng quang và đại trường, không độc, có khả năng khai thấu lý, lợi tiểu, ra mồ hôi, làm thuốc chữa lỵ, giúp long đờm và dùng chữa thương hàn, trúng phong, nhức đầu, điều trị ho, viêm phế quản, hen suyễn, phá tịch tụ, đau xương khớp, chữa chứng hay ngủ, tiêu xích ban độc, nhưng không nên sử dụng nhiều sợ người bị hư tổn.

Theo y học hiện đại

Theo y học hiện đại thì ma hoàng thang còn có tác dụng kích thích thần kinh giao cảm (vì chứa ephedrin), gây đổ mồ hôi (đang nghiên cứu lâm sàng). Ngoài những tác dụng đã nêu trên, ma hoàng còn giúp kích thích bài tiết dịch vị và bài tiết nước tiểu, tăng lượng nước tiểu.

Theo kết quả nghiên cứu của một số tác giả (Mộc Thôn Hùng Tứ Lang, Lưu Mễ Đạt Phu, Hòa hán dược dụng thực vật, 424, 1940), thì tác dụng dược lý của rễ cây ma hoàng hoàn toàn ngược lại với tác dụng của thân và cành ma hoàng nếu dùng cao lỏng rễ ma hoàng tiêm vào động vật sẽ thấy hạ huyết áp, giãn mạch và tăng hô hấp.

Liều dùng, cách dùng ma hoàng thang

Liều dùng hàng ngày: Ngày uống 5 - 10g dưới hình thức thuốc sắc, thường sẽ phối hợp với nhiều vị thuốc khác.

Tây y dùng ephedrin dưới dạng muối sunfat hay clohydrat, dùng riêng hay phối hợp với cafein, aspirin, papaverin. Liều dùng hàng ngày 0,05 - 0,15g để chữa hen (mới bắt đầu dùng liều 0,02g và tăng dần tới liều 0,12 - 0,15g). Có khi dùng ephedrin được làm thuốc nhỏ mũi chữa sổ mũi (dung dịch 3% trong nước, mỗi lần nhỏ 1 - 2 giọt dung dịch này).

Một số công dụng khác của ma hoàng thang

Điều trị bệnh về hô hấp

Điều trị viêm phế quản, cảm mạo

Ma hoàng thang (bài thuốc của Trương Trọng Cảnh): ma hoàng 8g, hạnh nhân 8g, quế chi 6g, cam thảo 4g, nước 600ml, sắc còn 200ml chia 03 lần uống trong ngày.

Điều trị lao, hen suyễn, viêm phế quản mãn tính

Ma hoàng 5g, bán hạ 2g, tế tân 3g, ngũ vị tử 1g, cho nước 600ml, sắc còn 200ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Lưu ý khi sử dụng ma hoàng thang

Một số lưu ý khi sử dụng ma hoàng thang:

• Phàm những người khí hư, ra mồ hôi trộm, phổi nóng khó thở thì không dùng được.
• Cần chú ý là trong phương thuốc đông y người ta phân biệt cành và rễ do chúng có tác dụng đối kháng nhau. Theo đông y đốt ma hoàng (ma hoàng tiết) và rễ ma hoàng (ma hoàng căn) có tác dụng ngược lại, làm giảm tiết mồ hôi, nên không sử dụng trong những bệnh mồ hôi trộm, phụ nữ sau sinh hoặc người suy nhược ra nhiều mồ hôi.

Các bạn có thể tham khảo và chọn mua sản phẩm điều trị viêm phế quản, ho, lao, hen suyễn, viêm phế quản mãn tính,.. tại địa chỉ uy tín hàng đầu hiện nay tại Newway Mart – siêu thị thực phẩm chăm sóc sức khỏe uy tín số 1 Việt Nam. Bạn có thể mua thuốc điều trị ho, viêm phế quản, hen suyễn,.. chính hãng bằng cách đặt mua Online tại website www.newwaymart.vn hoặc có thể mua trực tiếp tại:

Địa chỉ: Tòa nhà Newway, Số 31/76 An Dương, Tây Hồ, Hà Nội

Email: info@newwaymart.vn

SĐT: 0243 719 6575

Newway Mart có hàng nghìn sản phẩm chăm sóc sức khỏe nói chung và hàng trăm sản phẩm điều trị ho, hen suyễn, viêm phế quản,.. Tất cả những sản phẩm tại Newway Mart đều được đảm bảo chính hãng, có đầy đủ các loại tem mác, cam kết về mặt chất lượng và hiệu quả sử dụng cao.